چند خبر از تخریب آثار میراث فرهنگی

رامهرمز؛ شهری که رکوردار حفاری‌های غیرمجاز شده است

در نزدیکی امامزاده هفت تن و آرامگاه سید بزرگ، تونلی به عمق 12 متر در رامهرمز حفر شد. این درحالی است که چندی پیش در تل برمی با هدف دستیابی به گنج و زیورآلات تونلی به ابعاد چهارمتر عمودی و بیست متر افقی حفاری شده بود.

رامهرمز خوزستان که حالا دیگر رکورددار حفاری غیرمجاز شده اینبار شاهد حفر تونلی به عمق12 متر در نزدیکی امامزاده هفت تن و آرامگاه سید بزرگ بود.

مجتبی گهستونی دبیر انجمن دوستداران میراث‌فرهنگی تاریانا خوزستان در این‏باره به CHN گفت: «در نزدیکی امامزاده هفت تن و آرامگاه سید بزرگ رامهرمز حفاری به عمق 12 متر انجام شد. چند روز پیش که یکی از همسایگان متوجه سروصداهای مشکوک از زیر زمین شد به ماموران نیروی انتظامی تماس می‌گیرد هرچند که اثری از سارقان میراث‌فرهنگی یافت نشد اما حفاری به عمق 12 متر به سمت آرامگاه سید بزرگ نشان از حفاری غیر مجاز دارد.

به‌گفته گهستونی، در اطراف این تونل تعدادی سفال، استخوان که مربوط به دوره سلجوقی و صفوی یافت شده است. این درحالی است که پیش از این 3 هزار سکه توسط حفاران غیرمجاز کشف و ضبط شد. به گزارش انجمن دوستداران میراث فرهنگی رامهرمز، طی 4 سال گذشته میزان حفاری قاچاق در این شهرستان باستانی بی‌سابقه بوده است. اکثر محوطه‌های باستانی رامهرمز مورد تعرض قاچاقچیان اشیاء باستانی قرار گرفته و هنوز هم این تخریب‌ها ادامه دارد. تا کنون بیش از 25 محوطه غارت شده‏اند.

پیش از این رئیس انجمن دوستداران میراث فرهنگی رامهرمز با انتقاد از عملکرد سازمان میراث فرهنگی خوزستان اعلام کرده بود که تعداد حفاری‌های غیرمجاز طی 4 سال گذشته در این شهرستان بی‌سابقه بوده و هنوز هم متوقف نشده‎است. این درحالی است که گفته می‌شود بارها نسبت به این قبیل تخریب‌ها به مسئولان میراث فرهنگی تذکر داده شده‎است.

در حال حاضر بیشتر تپه‌ها نه تنها به صورت عمودی که افقی‌ هم مورد حفاری غیرمجاز قرار گرفته‌اند. یعنی بخشی از تپه‌ها از زیر مورد تخریب شدید واقع شده‌اند. گفته می‌شود تا کنون محوطه‌های باستانی تل ملاسوزی، تل قصیل، تل قراول، تل مش‌تانه، تپه گسر، تپه بغدک، دو تپه مولوچه، تپه گور پی‌وزی، تل چهارطاقی، تل کایَت، تل سرچشمه، تل ماوا، سر تلی، تپه عباس، تپه بایمان، تپه مربچه، تپه سوبیتی، محوطه باستانی جوبجی، تل برمی، محوطه مختارک، قلعه داودختر، تپه حوری نعمت، چهارطاقی زیره‌زیر،‌ امامزاده شاه‌چراغ، سرتلی و ... تخریب و غارت شده‎اند.

  حفاریهای غیرمجاز در بردنشانده؛
باستانی ترین عبادتگاه رو باز در مسجدسلیمان

معبد ثبت ملی شده بردنشانده در 15 کیلومتری مسجدسلیمان برای چندمین بار مورد تعرض و حفاری غیرمجاز قرار گرفت.

به گزارش خبرنگار مهر، جمعی از دوستداران میراث فرهنگی در استان خوزستان در بازدیدی که از این معبد داشته اند متوجه شدند حفاری های جدیدی در سمت شرقی محوطه انجام شده است. یکی از این حفاری ها دو متر عرض و یک متر عمق دارد و مابقی حفاری ها به صورت چاله ای هستند.

مجتبی گهستونی، دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان به خبرنگار مهر گفت: احتمالا این افراد در محوطه 20 هکتاری با استفاده از فلزیاب اقدام به حفاری کرده اند.

به گفته وی، معبد بردنشانده در سال 1386 تعیین حریم شد ولی تاکنون تعین حریم مصوب آن برای جلو گیری از هرگونه تعرض به حریم و عرصه هنوز به استان خوزستان ابلاغ نشده است.

گهستونی بیان کرد: یکی دیگر از عوامل تخریب در معبد بردنشانه که سال به سال گسترش پیدا می کند و تا یک دهه دیگر صفه اصلی معبد را خواهد شکافت بوجود آمدن حوزه های آبرفتی از غرب معبد به سمت صفه اصلی است.

وی گفت: برخی این معبد را از کهن‌ترین پرستشگاههای رو باز ایرانی و متعلق به عصر هخامنشی می‌‌دانند و گروهی این بنا را مهرابه‌ای به جای مانده از روزگار اشکانیان دانسته‌اند. برخی دیگر از پژوهشگران نیز بردنشانده را "معبد هرکول" -ایزد یونانی- در دوره‌ سلوکیان خوانده‌اند. عده‌ای از محققین هم معتقدند پرستشگاه یاد شده، هیچ‌گونه شباهتی به معماری ایلامی، بابلی و آشوری ندارد.

وی گفت: رومن گیرشمن، باستان‌شناس نامدار فرانسوی هم بردنشانده را "اسلاف" تخت جمشید نامیده و معتقد است که بردنشانده معبدی برای مهر و ناهید در دوره‌ی پارتیان (اشکانی) است.

بردنشانده یکی از قدیمترین عبادتگاههای رو باز ایرانی بود که برای قرنها تشریفات مذهبی، درهوای آزاد آن انجام می شد که نقوش برجستهء روی سنگهای آن مربوط به عهد اشکانیان می باشد ودارای سه رشته پلکانی وفرورفتگی غرفه مانند است.

مجسمه هراکلیوس یا هرقل ( خدای قهرمان ) به ارتفاع بیش از دو متر در حالی که شیر نئومه را خفه می کند ودراین معبد از خاک بیرون آورده شده است که در موزه شوش قابل بازدید است.

این مجموعه گسترده و طویل را که هیچ نوع دیواری محصور نمی کند شامل سه قسمت کاخ ، محل اقامت رئیس، تختگاه مقدس یا نیایشگاه (در شرق کاخ ) و یک قصبه در شمال است. ظروف سفالی ،سکه های قدیمی ،مجسمه های باستانی وآثار کهنی که از این بنای تاریخی بدست آمده است که در موزه های داخل وخارج کشور نگهداری می شود.

  بقایایی از چندتابوت دوره اشکانی
کشف شد

به دنبال کاوش غیر مجاز در تل رضوان رامشیر

کاوش غیرمجاز باعث کشف بقایایی از تابوت‌های اشکانی در محوطه تل رضوان شد. این تابوت‌ها که از نقوش دوره اشکانی برخوردارند بقایای حفاری غیرمجاز سودجویان و قاچاقیان میراث‌فرهنگی محسوب می‌شوند.

تل رضوان رامشیر که یکی از مهمترین تپه‌های باستانی شهرستان رامشیر به‌شمار می‌آید درحالی مورد تعرض سودجویان و قاچاقیان میراث‌فرهنگی قرار گرفت که به جا ماندن بقایایی از چند تابوت اشکانی روی تپه نشان از حفاری غیرمجاز در این محوطه دارد.

به‌گزارش CHN، تل رضوان رامشیر ازمهمترین تپه‌های باستانی شهرستان رامشیر محسوب می‌شود که بیش از 80 هکتار وسعت دارد. 3 سال پیش بود که روی تپه باستانی تل رضوان به‌صورت کاملا اتفاقی تابوتی متعلق به کودک اشکانی کشف و منجر به تعیین حریم آن توسط سازمان میراث‌ فرهنگی شد.

با این وجود حفاری‌های متعدد غیر مجاز و پیشروی زمین‌های کشاورزی منجر به آسیب‌های جدی به تپه باستانی تل رضوان و محوطه‌های رامشیر شده است. گفته می‌شود عاملان حفاری غیر مجاز تل رضوان هنوز شناسایی نشده و تعداد آثار کاوش شده از این تپه مشخص نیست.

مجتبی گهستونی فعال میراث‌ فرهنگی و دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان در اینباره به CHN گفت: شهرستان رامشیر یکی از شهرهای شرقی استان خوزستان به‌شمار می‌آید که متشکل از تعداد بسیاری محوطه باستانی است.

به گفته این فعال میراث‌فرهنگی، چندی پیش تل رضوان رامشیر مورد تعرض سودجویان و قاچاق‌چیان میراث‌فرهنگی قرار گرفت. بقایایی از چند تابوت اشکانی نشان از این حفاری غیرمجاز در تپه باستانی تل رضوان دارد.

درحال‌حاضر روند بررسی و شناسایی محوطه های باستانی رامشیر، کاوش، تعیین حریم و حفاظت از محوطه های رامشیر در وضعیت نامناسبی قرار دارد.

سخنگو انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان با اشاره به اینکه محوطه‌‌های باستانی شهرستان رامشیر سالیان درازی است که به حال خود رها شده است نبود اداره میراث‌فرهنگی و یگان حفاظت را مهمترین عامل این تخریب‌ها عنوان می‌کند.

به گفته وی، تنها شهرستان رامهرمز دارای اداره میراث‌فرهنگی است که شهرهای هندیجان، هفت‌گل، ماهشهر، امیدیه و رامشیر تحت پوشش این اداره کل قرار گرفته‌اند.

این درحالی است که سال 1388 با کشف تابوت کودک اشکانی محوطه باستانی تل رضوان از سوی سازمان میراث‌فرهنگی تعیین حریم شد اما با وجود هشدارهای سازمان میراث فرهنگی بر لزوم حفاظت از این محوطه‌ها، کشاورزان همچنان با گسترش زمین‌های کشاورزی در محوطه های باستانی رامشیر و در حریم و عرصه تل رضوان باعث تخریب بخش اعظم محوطه‌ها شده‌اند.